Κατερίνα Γαβαλά: Το δημογραφικό και η νησιωτική πολιτική. Μήπως ήρθε επιτέλους ώρα για πράξεις;

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2024 δείχνουν μια αλήθεια που αγγίζει την ψυχή κάθε νησιώτη: η Ελλάδα μικραίνει και γερνάει. Οι γεννήσεις περιορίστηκαν σε 68.467, ενώ οι θάνατοι ανήλθαν σε 126.916, με φυσική μείωση -58.449. Στα νησιά, αυτοί οι αριθμοί μεταφράζονται σε κλειστά σχολεία, άδεια σπίτια, γειτονιές που χάνουν τη ζωντάνια τους.

Με αυτή την αγωνία, ως Ιατρικός Σύλλογος Κω, με τη στήριξη του Διοικητικού Συμβουλίου, καταθέσαμε πρόταση προς τους Δήμους Κω και Νισύρου: τη χρηματοδότηση ενός προγράμματος δωρεάν εξέτασης αντιμυλλεριανής ορμόνης (AMH) για τις γυναίκες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν. Γιατί η πρόληψη στη γονιμότητα είναι δικαίωμα και οι γυναίκες πρέπει να έχουν πρόσβαση σε σύγχρονα εργαλεία που τους δίνουν τη γνώση να σχεδιάσουν το μέλλον τους.

Παράλληλα, στις 19 Οκτωβρίου στη Μαρίνα της Κω, συνδιοργανώνουμε με τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών, το Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων και το Παγκόσμιο Ιπποκράτειο Ινστιτούτο Ιατρών μια επιστημονική ημερίδα αφιερωμένη στην υπογεννητικότητα. Θέλουμε να ανοίξει θεσμικός διάλογος που θα ενώσει επιστήμονες, κοινωνία και αυτοδιοίκηση, για να βγουν εφαρμόσιμες λύσεις και να υπάρξει πίεση προς την Πολιτεία.

Όμως, η μάχη για το δημογραφικό δεν κερδίζεται μόνο με την ιατρική επιστήμη. Χρειάζεται νέα νησιωτική πολιτική που να στηρίζει τη ζωή στην πράξη:

• ΦΠΑ: επαναφορά μειωμένων συντελεστών σε όλα τα νησιά, χωρίς πληθυσμιακά κριτήρια. Γιατί το κόστος ζωής σε μια παραμεθόριο με πανάκριβες μεταφορές και ενέργεια δεν μπορεί να είναι ίδιο με την Αττική.

• Κατοικία: η τουριστική πίεση και η βραχυχρόνια μίσθωση εκτόξευσαν τα ενοίκια. Το νέο πλαίσιο μένει να αποδείξει την αποτελεσματικότητά του, αλλά τα ζευγάρια χρειάζονται επιδοτήσεις στέγης και κίνητρα για μόνιμη εγκατάσταση. Χωρίς στέγη, δεν υπάρχει οικογένεια στον τόπο.

• Νερό: οι υδροφόρες και οι προσωρινές λύσεις εξαντλούν πόρους και υπομονή. Οι νησιώτες ζητούν μόνιμες λύσεις, από αφαλατώσεις και οδικά δίκτυα έως βιώσιμη διαχείριση λημμάτων.

• Ενέργεια: η διασύνδεση των Δωδεκανήσων με το ηπειρωτικό δίκτυο έχει ανακοινωθεί για το 2029. Η κοινωνία χρειάζεται ταχύτερη πρόοδο και στήριξη ενεργειακών κοινοτήτων, ώστε να μειωθεί το κόστος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

• Επιχειρήσεις: οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες στα νησιά χρειάζονται πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία και κίνητρα, γιατί η επιχειρηματικότητα εδώ είναι όρος επιβίωσης.

• Τέλος Ανθεκτικότητας: από το 2025, τα καταλύματα αποδίδουν έως 15 ευρώ ανά διανυκτέρευση. Ένα σημαντικό έσοδο που πληρώνεται από τον τουρισμό και οφείλει να επιστρέφει στον τόπο που το παράγει, στη στέγη, στην υγεία, στην παιδεία, στις υποδομές που κρατούν ζωντανή την κοινωνία.

Ο νησιώτης γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ότι η «παραμεθόριος» δεν είναι λέξη. Είναι ο τόπος του, το σπίτι του, η οικογένειά του. Με σχέδιο που συνδυάζει κράτος, αυτοδιοίκηση και κοινωνία, τα νησιά μπορούν να γίνουν πεδίο όπου η ζωή στηρίζεται με πράξεις, με νερό, ενέργεια, στέγη, δουλειές.

Η επιλογή είναι μπροστά μας και είναι εφικτή, αρκεί να τολμήσουμε ώστε τελικά ο όρος νησιωτικότητα να συνδυαστεί με την λέξη ευκαιρία!

Δρ. Κατερίνα Γαβαλά

Οφθαλμίατρος

Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Κω

Αν. Γραμματέας Νησιωτικής Πολιτικής ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής