Γράφει ο Νίκος Μυλωνάς

Η απουσία περιβαλλοντικής δημοτικής πολιτικής ανοίγει τον δρόμο για καταστροφές του φυσικού τοπίου του Νησιού μας. Με αφορμή μία ακόμη κακή επέμβαση στο Μαστιχαρι Κω.  

Α. Για μια ακόμη φορά, βλέπουμε το καταστροφικό αποτέλεσμα της χρησιμοποίησης  βαριών μηχανήματων, (μπουλντόζες και μικρά ερπυστριοφόρα) με αφορμή αυτή την φορά την διαμόρφωση οικοπέδου για την θεμελίωση νέου κτηρίου στο παραθαλάσσιο μέτωπο του σχεδίου πόλεως Μαστιχαρίου. Ξεπερνώντας τα όρια του οικοπέδου αλλά και του σχεδίου πόλεως, δημιουργήθηκαν πολύ μεγάλες ισοπεδωτικές εκσκαφές και επιχωματώσεις παραθαλάσσιας βλάστησης και ζωής αλλοιώνοντας το τοπίο σε τέτοια έκταση που δημιουργηθήκαν αντιδράσεις από ντόπιους και επισκέπτες-τουρίστες. Είναι ακατανόητο μέγεθος και χαρακτήρα των επεμβάσεων το βλέπουμε στις φωτογραφίες. Τηλεφωνήματα αγανάκτησης διαμαρτυρίας, με συστάσεις να κάνουμε καταγγελίες και παρεμβάσεις. Θα περιοριστούμε στην δημοσιοποίηση του προβλήματος. Το κύριο πρόβλημα δεν είναι ο κολασμός του ιδιώτη, αλλά η διαπιστωμένη αδυναμία της δημόσιας διοίκησης να προστατέψει το δημόσιο συμφέρον και την δημόσια ιδιοκτησία και σε τοπικό πολιτικό επίπεδο η απουσία δημοτικής πολιτικής και κατ’ επέκταση τοπικής συνείδησης προστασίας του ιδιαίτερου φυσικού τοπίου της περιοχής. Τον πρώτο λόγο έχουν οι κάτοικοι του  και της Κοινότητας Αντιμάχειας αλλά ο πρόεδρος και το κοινοτικό συμβούλιο θα έπρεπε να έχουν κάνουν παρέμβαση την προηγουμένη φορά, πριν ένα χρόνο περίπου που έγινε παρόμοια καταστροφική ενέργεια σε απόσταση αναπνοής από την σημερινή. Αντί αυτού και τότε και τώρα η τοπική αρχή είναι απούσα, για να μην πούμε ότι …σιωπά σκοπίμως. Εδώ η σιωπή δεν είναι χρυσός, δημιουργεί προβλήματα.

Β. Το σύννομο η όχι αυτών των επεμβάσεων θα το κρίνουν υπηρεσίες. Όμως αν ο ιδιώτης είχε συνείδηση της ιδιαιτερότητας του τοπίου μπροστά από την ιδιοκτησία του και της μοναδικότητας της φυσικής διαμόρφωσης της περιοχής, δεν θα προέβαινε σε τέτοια ενέργεια! Αντίθετα, θα πρωτοστατούσε στην διατήρηση και διαφύλαξη του ιστορικού τοπίου και της ιδιαίτερης φυσικής σημασίας της περιοχής του. Έχουμε διαπιστώσει από χρόνια το πρόβλημα. Η οικοδομική εκμετάλλευση οικοπέδων με απομάκρυνση βλάστησης και φυκιών, η «αποψιλωτική» ισοπέδωση της άμμου, η απομάκρυνση των αμμολίθων (αμμόλοφοι) και την εγκατάσταση των βάσεων των ομπρελών και των άλλων προσωρινών κατασκευών είναι ιδιαίτερο θέμα και απαιτεί μελέτη και ειδικών. Δεν έμεινε τυχαία εκτός σχεδίου πόλεως όλη η μεγάλη αμμώδης λωρίδα βορειοδυτική παραθαλάσσια περιοχή του Μαστιχαρίου ( περιοχή Τρουλόφταινα).   

Μεταφέρουμε συνοπτικά κείμενο πανεπιστημιακών για την σημασία του παραθαλάσσιου περιβάλλοντος:

Γ. Στις παραλίες σχηματίζονται οι «χαμηλά κινούμενες αμμοθίνες» που μπορούν να φτάσουν στο ύψος μέχρι και 3 μέτρα και τις συναντάμε πολύ κοντά στη θάλασσα. Οι αμμοθίνες παίζουν τεράστιο ρυθμιστικό ρόλο τόσο στην προστασία από τη διάβρωση της παραλίας, συγκρατώντας την άμμο (από τη δράση του ανέμου και των κυμάτων), όσο και στην οικολογική ισορροπία του παράκτιου οικοσυστήματος. Οι αμμοθίνες δημιουργούν ενδιαιτήματα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και χαρακτηρίζονται από μία μεγάλη ποικιλία φυτών, τα οποία είναι προσαρμοσμένα στο αμμώδες έδαφος και στη θαλασσινή αρμύρα, ενώ παράλληλα φιλοξενείται και ανάλογη πανίδα. Επομένως, η εξαφάνιση των αμμοθινών σημαίνει την εξαφάνιση και των φυτών ή των ζώων που φιλοξενούν.  Η χρήση βαριών μηχανημάτων για την απομάκρυνση των φυκιών και της άλλης βλάστησης από την παραλία έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή των αμμοθινών, τη συμπίεση της άμμου και συνεπώς τον θάνατο ζώων που συμβιούν κάτω από την άμμο.

Δ. Ποια χαρακτηριστικά φυτά φυτρώνουν στις αμμοθίνες;  Το πιο γνωστό φυτό είναι το κρινάκι της θάλασσας (Pancratium maritimum) ή Παγκράτιο το παράλιο, που το αποκαλούν και «κρινάκι της Παναγίας», γιατί τα άνθη του μυρίζουν τον Δεκαπενταύγουστο. Επίσης στις αμμοθίνες αναπτύσσεται η καμπανέλα (Calystegia sοldanella), με τα άνθη της που μοιάζουν με ροζ μικρά χωνιά, η Αμμόφιλα και η Αγκαθιά. Να προστεθούν και τα γνωστά αλμυρίκια (ή αλμυρείχια σε τοπικές διαλέκτους), δενδρώδης στα άκρα της αμμουδιάς και προστατεύει ανθρώπους και έδαφος από τον ήλιο και τη νοτιά

Ε. Ποια χαρακτηριστικά ζώα συμβιώνουν στις αμμοθίνες; Στις αμμοθίνες βρίσκουν καταφύγιο και τροφή και αρκετά ζώα, γεννούν τα αυγά τους διάφορα πουλιά, κυκλοφορούν σαύρες κι άλλα ερπετά. Οι περισσότεροι ζωικοί οργανισμοί των αμμοθινών σκάβουν την άμμο και ζουν σε υπόγειες φωλιές για να αποφύγουν την ξηρασία ή ζουν στην περιοχή της αμμουδιάς που είναι πιο κοντά στη θάλασσα (ζώνη διαβροχής), ώστε να βρέχονται από τα κύματα. Πολλά πουλιά (κορυδαλλοί, χαραδριοί, γλάροι κ.α.) επισκέπτονται τις θίνες για την αναζήτηση της τροφής τους και την ωοτοκία.

Ε.  Τι πρέπει να προσέχουμε στις παραλίες κολύμβησης;
Οι αμμοθίνες έχουν συρρικνωθεί σημαντικά λόγω της αλλαγής του κλίματος και  δυστυχώς κινδυνεύουν από την ανθρώπινη επέμβαση. Η πυκνή οικοδόμηση των παραλιών και οι διάφορες χρήσεις, όπως τα υπαίθρια, αυτοσχέδια μπαράκια και καντίνες, οι ομπρέλες και οι ξαπλώστρες, και κάθε είδους θαλάσσιες αθλητικές δραστηριότητες τις απειλούν. Τελικά ο εχθρός στις παραλίες μας δεν είναι τα αλμυρίκια και οι αμμοθίνες και δεν θα πρέπει να απομακρύνονται. Αυτά μακροπρόθεσμα μας προστατεύουν από την διάβρωση και αποτελούν δείκτη περιβαλλοντικής ποιότητας, και «διαφημίζουν» την παραλία μας ότι έχει «άριστη ποιότητα». Για αυτό τον λόγο θα πρέπει να τα προστατεύουμε και να τα συντηρούμε. Ο εχθρός είναι η πλαστική ρύπανση και η μόλυνση της θάλασσας από αστικά απόβλητα.

Ζ. Η τοπική τουριστική πολιτική που έχουμε ανάγκη και που δεν υπαρχει πρέπει να έχει σαφή φιλοπεριβαλλοντική χαρακτήρα. Τέτοιες ενέργειες, υποβαθμίζουν το τοπίο και μειώνουν την θελκτικότητα του τουριστικού μας προϊόντος. Η δημοτική αρχή, (η εκάστοτε ..) έχει την μεγαλύτερη ευθύνη.  

Ν Μυλωνάς