ΙΝΣΕΤΕ: H χαρτογράφηση των αγορών εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα στην εποχή του κορωνοϊού  

Στη σημερινή πρωτόγνωρη συγκυρία της πανδημίας του κορωνοϊού και στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, εκλείπουν τα συνηθισμένα δεδομένα -προγραμματισμός πτήσεων, κρατήσεις, κλπ- που παραδοσιακά αποτελούσαν πρόδρομες ενδείξεις για την προοπτική και το εκτιμώμενο μέγεθος του εισερχόμενου τουρισμού στη χώρα μας. Τα διαθέσιμα δεδομένα, ωστόσο, σχετικά με την σημασία και τα χαρακτηριστικά των επιμέρους αγορών, τη θέση της χώρας μας στις αγορές αυτές, τις προβλεπόμενες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας στις χώρες αυτές και τα υγειονομικά χαρακτηριστικά τους, μπορούν να υποστηρίξουν τη διαμόρφωση συνεκτικών πλαισίων ανάλυσης και αποφάσεων.

Ενόψει των προσπαθειών για την επανέναρξη της τουριστικής δραστηριότητας στην χώρα, η παρούσα μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ με θέμα: «Χαρτογράφηση των αγορών εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα στην εποχή του COVID-19» φιλοδοξεί να υποστηρίξει τον παραπάνω σκοπό. Η μελέτη χαρτογραφεί 25 αγορές του ελληνικού τουρισμού που το 2019 εισέφεραν πλέον του 87% των εσόδων του εισερχόμενου τουρισμού. Μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο αναλυτικό εργαλείο για τις επιχειρήσεις και τους λοιπούς εμπλεκόμενους φορείς του τουρισμού για να προβούν στις εκτιμήσεις τους για τις τουριστικές ροές το 2020, καθώς θα προσδιορίζονται οι αγορές για τις οποίες θα επιτραπεί η επανέναρξη της τουριστικής δραστηριότητας.

Για κάθε χώρα παρουσιάζονται τα ακόλουθα δεδομένα:    

• η σημασία της στην παγκόσμια τουριστική αγορά, με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (2018) του UNWTO,
• το πόσο δημοφιλής προορισμός είναι η Ελλάδα στη χώρα αυτή και συγκριτικά με τις ανταγωνίστριες χώρες της Μεσογείου
• το πόσο σημαντική αγορά είναι για την Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2019
• η πορεία της πανδημίας, με βάση τα στοιχεία του ECDC
• οι επιπτώσεις της στην οικονομία της, με βάση τις εκτιμήσεις του World Economic Outlook Απριλίου 2020 του ΔΝΤ, της ΕΕ, του ΟΟΣΑ και της Markit

Η σύνθεση και η συστηματική παρουσίαση, των χαρακτηριστικών αυτών των αγορών μας, μπορεί να αποτελέσει ένα συνεκτικό πλαίσιο ανάλυσης και να συνδράμει την αναγκαία πληροφόρηση που απαιτούν οι πολιτικές και επιχειρηματικές αποφάσεις και ενέργειες.

Η μελέτη παρουσιάστηκε, για πρώτη φορά, σε webinar που συνδιοργάνωσαν στις 21/05 το ΙΝΣΕΤΕ και η Deloitte Ελλάδος με θέμα: «Ο ελληνικός τουρισμός στην εποχή του COVID-19» και το οποίο είναι διαθέσιμο εδώ. Εξειδικευμένα στελέχη της Deloitte παρουσίασαν τις εξελίξεις που έχει προκαλέσει η πανδημία στον τομέα του τουρισμού στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, και συγκεκριμένα τα σενάρια αναφορικά με το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί ο εγχώριος κλάδος στο τρέχον και το επόμενο έτος. Αναλυτικά η μελέτη της Deloitte για τα σενάρια για την πορεία του ελληνικού κλάδου τουρισμού και φιλοξενίας το 2020 και 2021, εδώ.

Η μελέτη υλοποιήθηκε από το ΙΝΣΕΤΕ στο πλαίσιο της Πράξης: "Ενίσχυση της θεσμικής και επιχειρησιακής ικανότητας του ΣΕΤΕ", η οποία εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση ΕΣΠΑ 2014-2020" και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ).

Άρθρο του Νίκου Μυλωνά

Ένα ακόμη πολιτικό λάθος: εγκατάσταση υπερκαταστημάτων στην Βιοτεχνική Ζώνη Κω!

Α. Στο σημερινό δημοτικό συμβούλιο συζητείται η ‘’επικαιροποίηση των χρήσεων γης’’ εντός της Βιοτεχνικής ζώνης της Κω. Η βασανιστική πορεία της θεσμοθέτησης της ξεκινά από το 1989 και φθάνει στις μέρες μας, χωρίς ο Δήμος μας να μπορεί να μας πει πότε θα ολοκληρωθεί;   Το ερώτημα που καλείται να απαντήσει το δημοτικό συμβούλιο 27-5-20 είναι αν δέχεται την επικαιροποίηση που επιβάλλει ο τελευταίος νόμος του 2018 (κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ) για τις προβλεπόμενες χρήσεις γης, επιτρέποντας και δραστηριότητες εμπορείου (μεγαλοκαταστημάτων) μέσα στην Β.Ζ. Κω.

Είναι ένα κρίσιμο ερώτημα που μπορεί όμως και να ειδωθεί ως μια διαχειριστική αναγκαιότητα και να κλείσει χωρίς πολλά λόγια. Αυτό θα κάνει και το Δημοτικό μας συμβούλιο! Αν όμως υπήρχε προβληματισμός για την ποιότητα και τον χαρακτήρα της Βιοτεχνικής ζώνης και τον ρόλο του στην τοπική ανάπτυξη τότε θα είχαν οικοδομηθεί κοινωνικές αντιστάσεις και θα υπήρχε κάποιος αντίλογος. Δυστυχώς η διαχειριστική λογική έχει εξαφανίσει την πολιτική διαχείριση.

Β. Το θεμα είναι ουσιαστικό και καθόλου τυπικό! Είναι η συνέχεια εκπτώσεων στην ποιότητα του σχεδιασμού της Β.Ζ. μετά την αύξηση συντελεστή δόμησης και την μείωση εισφοράς γης στον Δήμο, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση την δόμησης σε βαρος των ελεύθερων και κοινόχρηστων χώρων προς όφελος των μεγαλο-ιδιοκτητών της περιοχής, που ήταν και …ψηφοφόροι της δημοτικής αρχής!

Η Βιοτεχνική Ζώνη Κω ξεκίνησε το 1989 με στόχο να συγκεντρώσει την μεταποίηση και να στηρίξει τον παραγωγικό πλουραλισμό του νησιού αποκλείοντας πολυκαταστήματα και υπεραγορές και θέτοντας περιορισμό στο μέγεθος της επιφάνειας οικοδομών ανά οικόπεδο (άνω όριο 800μ2). Τότε, κάποιος μεγάλος για την εποχή επιχειρηματίας, με την ανοχή της τότε δημοτικής αρχής, έχοντας την κατάλληλη πληροφόρηση των περιορισμών που επέρχονταν, έσπευσε να ‘’προλάβει’’ και οικοδομώντας το πρωτο πολυκατάστημα οδηγώντας σε τροποποίηση τα το σχέδιο στην περιοχή του και ανοίγοντας την κερκόπορτα στις αλυσίδες μεγαλοκαταστημάτων στο νησί μας οι οποίες έμελλε να τον… απορροφήσουν! Η τότε ‘’διευκόλυνση και τα στραβά μάτια’’ δεν τον έσωσαν. Τα υπερκαταστήματα μας έχουν κατακλύσει παραβιάζοντας κάθε λογική νησιωτικότητας και τοπικότητας!

Γ. Από τότε (1989) που ξεκίνησε φιλόδοξα η τότε δημοτική αρχή την Β.Ζ. (περίοδος 30 χρόων) γίνονται τροποποιήσεις πάντα με αφορμή το ότι αλλάζουν οι νόμοι, αλλά επί της ουσίας επειδή δεν υπήρχε ορθολογική πολιτική στόχευση για τον χαρακτήρα της Β.Ζ. Κω, αλλα κυριαρχούσε ο λαικισμός! Στην Ευρώπη σε παρόμοιες πρωτοβουλίες ο Δήμος επεμβαίνει και στην τιμή της γης προαγοράζοντας εκτάσεις, προσπαθώντας να κρατήσει χαμηλά τις τιμές γης και να εξυπηρετήσει τους μικρομεσαίους! Σοσιαλδημοκρατικές παρεμβατικές πολιτικές σχεδιασμού γης! Όμως εδώ τα πράγματα πάνε αλλιώς!

Οι κυβερνήσεις καθορίζουν τις ουσιαστικές λεπτομέρειες του πολεοδομικού σχεδιασμού και εμείς μέσω του Δημου μας, απλά συγκατανεύουμε με …πελατειακές λογικές. Τελικά οι συνεχείς αλλαγές δεν είναι για το καλό γιατί και ο χώρος της Β.Ζ. θα γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από πολύ- και υπερ-καταστήματα συνθλίβοντας τους μικροεπαγγελματίες.

Δ. Στην βιοτεχνική ζώνη της Κω υπήρχαν περιορισμοί χρήσεων και μεγεθών για να είναι χώρος υποστήριξης της τοπικής παραγωγής και εμπορίας. Για να είναι χώρος μικρομεσαίων βιοτεχνών και παραγωγών. Να είναι μοχλός παραγωγικής ανασυγκρότησης! Πόσο μάλλον σήμερα, εποχή του ακραίου νεοφιλελευθερισμού θα είναι καταστροφικό εν πρέπει να από μεγα-καταστήματα! Η κυβέρνηση του 2018 ρίχνει το γάντι της διεύρυνσης των χρήσεων γης στην Β.Ζ. και η δημοτική μας αρχΉ ακολουθεί επικηρώνοντας την τροποποιηση του χαρακτήρα της Β.Ζ. εξαλείφοντας τους περιορισμούς! Είμαστε, θα πουν, υποχρεωμένοι για να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί η πολεοδομική μελέτη!

Ε. Επί της ουσίας: Ή διεκδικούμε εμείς να καθορίσουμε τον χαρακτήρα της βιοτεχνικής ζώνης Κω ή γινόμαστε απολογητές του συστήματος της ελεύθερης αγορας ανοίγοντας κι άλλο την πόρτα στην άλωση της τοπικής αγορας από τα μεγαλοκαταστήματα. Αυτή την εξέλιξη υπηρετεί ο νόμος του ΦΕΚ 114^Α/2018, εποχής ΣΥΡΙΖΑ συμβάλλοντας στην επί τα χείρω τροποποίηση του χαρακτήρα της Β.Ζ. Κω στο όνομα μάλιστα της πολιτικής περί ‘’νησιωτικότητας’’!

Ν. Μυλωνάς