Μια ενδιαφέρουσα διάλεξη, με θέμα «Προϊστορικές ανασκαφές των Ιταλών αρχαιολόγων της Κω» πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου στις 7 το απόγευμα στην Εβραϊκή Συναγωγή (Χάβρα), με ομιλητή τον Ιταλό αρχαιολόγο Salvatore Vitale.
O Salvatore Vitale αναφέρθηκε στο μινωικό και μυκηναϊκό κόσμο στο νησί της Κω και όπως είπε οι ερμηνείες απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή καθώς βασίζονται σε παλαιές ανασκαφές του Luigi Morricone που έγιναν μεταξύ των ετών 1935 και 1946.
Από τις αρχές της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (1600-1100 π.Χ), ένα σημαντικός αριθμός κρητικών και ελλαδικών πολιτισμικών χαρακτηριστικών φαίνεται να εμφανίζονται στο Σεράγλιο της Κω, κοντά στο κλειστό λιμάνι της πόλης της Κω. Όπως είπε ο κ. Vitale, φαίνεται ότι ο ποσοτικός και ποιοτικός αντίκτυπος των διαδικασιών του εκμινωισμού και του εκμυκηναϊσμού στην Κω ήταν διαφορετικός. Ο εκμινωισμός υπήρξε ένα φαινόμενο σύντομης σχετικά διάρκειας. Αντίθετα, ο εκμυκηναϊσμός ήταν μία πιο μακροχρόνια διαδικασία που περιελάμβανε την υιοθέτηση σημαντικών πολιτισμικών στοιχείων, όπως τυπικές μυκηναϊκές τελετουργίες, ταφικά έθιμα και θρησκευτικές αντιλήψεις.
Η σημασία του Μυκηναϊκού πολιτισμού στην Κω κατά τη διάρκεια του β΄μισού της Ύστερης εποχής του χαλκού φανερώνει το ρόλο που αναλογεί στους προϊστορικούς κατοίκους του νησιού στη γενικότερη διαμόρφωση τηςΕλληνικής ταυτότητας. Η εικόνα της μυκηναϊκής Κω και οι επαφές της με τον κόσμο του Αιγαίου, την ηπειρωτική Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο αποτυπώνονται στις αλλεπάλληλες φάσεις κατοίκησης στον μεγάλο οικισμό των Σεραγιών, κοντά στον κλειστό λιμάνι της πόλης της Κω, στα εκτεταμένα νεκροταφεία των θαλαμοειδών τάφων στον Ελαιώνα και τη Λαγκάδα, σε μεμονωμένους τάφους στο Καστέλο και τον Ηρακλή του Ψαλιδιού, στα ευρήματα του Ασκληπιείου, σε σποραδικά θραύσματα κεραμικής από τον Ασκλούπη, το Γιαπυλί, το κάστρο του παλαιού Πυλιού, την περιοχή της Καρδάμαινας, αλλά και στα πρώιμα ιερά, όπως στο σπήλαιο της Άσπρης Πέτρας, το ιερό της Αθηνάς στην πόλη της Κω, δυτικά των Σεραγιών, και το ιερό στην περιοχή Ηρακλής-Παραδείσι στο Ψαλίδι.
Ωστόσο, οι δύο θολωτοί μυκηναϊκοί τάφοι που έφεραν στο φως σωστικές ανασκαφές στο νησί προσδίδουν άλλη διάσταση στην παρουσία των Μυκηναίων στη Δωδεκάνησο, στην οποία η Κως, ως το μόνο έως σήμερα νησί της Δωδεκανήσου όπου έχουν βρεθεί θολωτοί τάφοι, κατέχει ξεχωριστή θέση, καθώς στα υπόλοιπα νησιά οι τάφοι είναι θαλαμοειδείς, λαξευμένοι στο φυσικό αργιλώδες χώμα ή στην πορσελάνα.
Η εμφάνιση μινωικών και μυκηναϊκών χαρακτηριστικών στην Κω έγινε με αναφορές από τον κ Salvatore Vitale σε συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτισμού: κεραμική, αρχιτεκτονική, τοιχογραφίες και εικονογραφία, ταφικές πρακτικές, τελετουργικά και ιερά αντικείμενα, υφαντικός εξοπλισμός, χάλκινα εργαλεία, όπλα, γλώσσα και γραφές.
Η συγκεκριμένη διάλεξη εντάσσεται σε ένα κύκλο οχτώ δράσεων με τίτλο: «Πολιτιστικές διαδρομές σε μία “άλλη” Κω» με διοργανωτές το Τμήμα Πολιτισμού του ΔΟΠΑΒΣ, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και τις Σχολικές Επιτροπές Δήμου Κω.
