Μεγάλος αριθμός ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων βρίσκεται σε καθεστώς προστατευτικής φύλαξης αναμένοντας την ένταξη σε δομές φιλοξενίας.

Έτσι, έως και το τέλος Μαΐου 2019, σε σύνολο σχεδόν 4.000 ασυνόδευτων ανηλίκων που υπολογίζεται ότι βρίσκονται στη χώρα –εκ των οποίων το 93,8% είναι αγόρια– μόνο τα 1.012 είχαν τοποθετηθεί σε κατάλληλες για ανηλίκους δομές φιλοξενίας. Τα 909 παιδιά βρίσκονταν σε προσωρινές δομές, δηλαδή κυρίως σε ξενοδοχεία, και τα 1.867 εντός των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης, μαζί με ενηλίκους, χωρίς να υπάρχει προστασία, σε αστυνομικά τμήματα (προστατευτική φύλαξη) ή και απροστάτευτα, στον δρόμο.

Δεκάδες χιλιάδες αιτούντες άσυλο βρίσκονται αυτή την στιγμή στη χώρα, οι ροές στα νησιά συνεχίζονται, ενώ πολλά από τα προγράμματα χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι σε σημείο καμπής ή λήγουν έως το τέλος του έτους.Αυτή τη στιγμή σε Λέσβο, Σάμο, Χίο, Λέρο, Κω, αλλά και Σύμη βρίσκονται  σύμφωνα με στοιχεία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, 15.075 αιτούντες άσυλο. Από την αρχή του έτους έως και τις 14 Ιουλίου, από τη θάλασσα έφθασαν 15.216 άτομα στα νησιά του Αιγαίου, ενώ συνολικά στη χώρα εισήλθαν 21.112 μετανάστες, εκ των οποίων οι 5.896 από τα βόρεια σύνορα, στον Εβρο.Πλέον, οι αιτούντες άσυλο που φθάνουν στην Ελλάδα από την Τουρκία είναι κυρίως Αφγανοί –συγκεκριμένα, το 35% όσων έρχονται είναι από το Αφγανιστάν και μόνο το 15,6% προέρχεται από τη Συρία. Το 14,1% είναι άνθρωποι από διάφορες χώρες, το 12% από τη Δημοκρατία του Κονγκό, το 10,5% από το Ιράκ και το 9,3% από την Παλαιστίνη.

Σε όλη την Ελλάδα όπως αναφέρει η εφημερίδα "Καθημερινή"βρίσκονται 85.000 αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, εκ των οποίων οι περίπου 15.000 στα νησιά, ενώ στη χώρα εκτιμάται ότι υπάρχουν επίσης 3.788 ασυνόδευτα ανήλικα, εκ των οποίων μόνο τα 1.921 διαμένουν σε συγκεκριμένες δομές μακροχρόνιας ή έστω προσωρινής φιλοξενίας, ακατάλληλες για ανήλικα. Περίπου 1.000 παιδιά ζουν σε άκρως επισφαλείς συνθήκες, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη διεύθυνση διαμονής τους, ενώ πολλά από αυτά είναι πολύ πιθανό να τελούν σε συνθήκες αστεγίας.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή σε Λέσβο, Σάμο, Χίο, Λέρο, Κω, αλλά και Σύμη βρίσκονται και  σύμφωνα με στοιχεία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, 15.075 αιτούντες άσυλο. Από την αρχή του έτους έως και τις 14 Ιουλίου, από τη θάλασσα έφθασαν 15.216 άτομα στα νησιά του Αιγαίου, ενώ συνολικά στη χώρα εισήλθαν 21.112 μετανάστες, εκ των οποίων οι 5.896 από τα βόρεια σύνορα, στον Εβρο.

Φυσικά, οι αφίξεις βαίνουν αυξανόμενες κάθε μήνα τώρα το καλοκαίρι, καθώς οι καιρικές συνθήκες ευνοούν: τον Ιούνιο έφθασαν από την Τουρκία στα νησιά 3.122 άτομα, ενώ στατιστικά ο μήνας με τις μεγαλύτερες αφίξεις είναι ο Αύγουστος.

Πλέον, οι αιτούντες άσυλο που φθάνουν στην Ελλάδα από την Τουρκία είναι κυρίως Αφγανοί –συγκεκριμένα, το 35% όσων έρχονται είναι από το Αφγανιστάν και μόνο το 15,6% προέρχεται από τη Συρία. Το 14,1% είναι άνθρωποι από διάφορες χώρες, το 12% από τη Δημοκρατία του Κονγκό, το 10,5% από το Ιράκ και το 9,3% από την Παλαιστίνη.

Ταυτόχρονα, υπολογίζεται –χωρίς ωστόσο να υπάρχουν ακριβή στοιχεία– ότι περίπου 70.000 αλλοδαποί βρίσκονται στην ενδοχώρα, σε 32 κέντρα φιλοξενίας, σε 56 ξενοδοχεία αλλά και σε διαμερίσματα.

Οσον αφορά τη διαμονή σε ξενοδοχεία, πρόκειται για ένα πρόγραμμα ακριβό (ονομάζεται Philoxenia), κατά κοινή ομολογία, που υλοποιήθηκε προκειμένου να φιλοξενηθούν όσοι μεταφέρθηκαν εσπευσμένα από τα νησιά πέρυσι το φθινόπωρο, όταν είχε αυξηθεί κατά πολύ ο πληθυσμός στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης (ΚΥΤ ή αλλιώς hotspot) στα νησιά. Ο αρχικός προϋπολογισμός ήταν 40 εκατ. ευρώ και αφορούσε τη διαμονή 6.000 αιτούντων άσυλο σε 56 ξενοδοχεία σε διάφορες περιοχές της χώρας, από τον Οκτώβριο του 2018 έως και τον Νοέμβριο του 2019.

Λίγο πριν από το τέλος του έτους, το συγκεκριμένο πρόγραμμα λήγει. Αυτό σημαίνει ότι, εφόσον δεν ανανεωθεί από την Ε.Ε., θα πρέπει να βρεθεί χώρος μεταστέγασης των χιλιάδων ανθρώπων που διαμένουν στα ξενοδοχεία. Αντιστοίχως, σε ξενοδοχεία στη Βόλβη και στα Γρεβενά φιλοξενούνται 1.800 άτομα, χάρη σε χρήματα που προσέφερε, ως δωρεά, η Βουλή των Ελλήνων. Ωστόσο, η χρηματοδότηση και γι’ αυτά τα ξενοδοχεία ολοκληρώνεται τον επόμενο Νοέμβριο.

Το πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ προβλέπει τη διαμονή 25.000 ατόμων (αιτούντων άσυλο, αλλά και αναγνωρισμένων προσφύγων) σε διαμερίσματα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Τρίκαλα, Ιωάννινα, Κρήτη, Αρκαδία, Καρδίτσα, Λιβαδειά. Εχει προβλεφθεί η χρηματοδότησή του έως και το τέλος του 2020, ωστόσο τον επόμενο χρόνο πρέπει τη διαχείρισή του να αναλάβουν οι εθνικές αρχές, δηλαδή το υπουργείο Μετανάστευσης, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ). Η μετάβαση προϋποθέτει προετοιμασία η οποία δεν είναι καθόλου εύκολη και συχνά οδηγεί σε μεγάλα προβλήματα: Είναι χαρακτηριστικό ότι στα νησιά, όταν την πρωτοβάθμια περίθαλψη την ανέλαβε το κράτος, επί πολλούς μήνες δεν υπήρχε γιατρός.