Ιχνη νεολιθικού οικισμού στην Κάρπαθο

«Τα μέχρι τώρα ευρήματα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε ''μινωικός αποικισμός'', αλλά ενδογενείς διαδικασίες που αναπτύχθηκαν στην Κάρπαθο. Ο οικισμός κατοικούνταν για χιλιάδες χρόνια, απλώς άλλαξε η παραγωγική διαδικασία για τους κατοίκους του, δεν υπήρξε αποικισμός από αλλού», λέει στο «Εθνος» ο κ. Μελάς, προσθέτοντας ότι στα νησιά του Αιγαίου δεν ταυτοποιείται εύκολα συνεχής κατοίκηση από την Τελική Νεολιθική μέχρι την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού.

«Με την εισαγωγή της μινωικής αγροτικής τεχνολογίας, όπως λ.χ. το άροτρο, οι κάτοικοι του νεολιθικού οικισμού στο Βουνό εγκαταλείπουν τις πρωτόγονες εγκαταστάσεις τους και κατεβαίνουν στην πεδιάδα. Ετσι οι κυνηγοί και οι ψαράδες, οι πρώην τροφοσυλλέκτες δηλαδή, γίνονται πλέον γεωργοί και η ''υψηλή'' θεωρία περί μινωικού αποικισμού κλονίζεται ανεπανόρθωτα», αναφέρει ο επικεφαλής της ανασκαφής.

Ο οικισμός βρίσκεται σε ένα βραχώδες και υπερυψωμένο ακρωτήρι, σχετικά απροσπέλαστο. Η αρχαιολογική θέση ήταν γνωστή από τη δεκαετία του 1970, οπότε και έγινε επιφανειακή έρευνα.

Μικρό τσεκούρι κατασκευασμένο από βότσαλο από τη θάλασσα που βρέθηκε στην ανασκαφή και αναπαράσταση του εσωτερικού ενός αψιδωτού κτιρίου

Το περασμένο καλοκαίρι ωστόσο έγινε συστηματική ανασκαφή από πολυμελή ομάδα αρχαιολόγων. Τα αρχιτεκτονικά απομεινάρια χωρίζονται σε πέντε κατηγορίες: κάθετοι μεγαλιθικοί τοίχοι ανδήρων, λίθινα επικλινή άνδηρα εκφορικής δομής, αψιδωτές ή και ορθογώνιες κατοικίες, χρηστικές κατασκευές και κυκλώπειο τείχος που στηρίζει βραχώδη υποδομή.
Η ανεύρεση ενός ικανού αριθμού από μυλόπετρες, ίσως υποδηλώνει την εκτεταμένη καλλιέργεια σιτηρών, που λόγω της έλλειψης του άροτρου, πρέπει να γινόταν με την τεχνική του «σκαλίσματος». Βρέθηκαν επίσης οστά αιγοπροβάτων, που πιστοποιούν την ύπαρξη έστω και περιορισμένου αριθμού μικρών οικόσιτων ζώων, ενώ σίγουρη θεωρείται η παρουσία του σκύλου, δεδομένης της εμφάνισής του στο Αιγαίο ήδη από τη Μεσολιθική περίοδο.
Ενδιαφέρουσα και χαρακτηριστική για την εποχή της είναι η κεραμική που βρέθηκε. Εντοπίστηκαν επίσης λίθινα εργαλεία και αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως μυλόπετρες άλεσης, γουδιά, γουδοχέρια, βαριές, τσεκούρια και λεπίδες από οψιδιανό από τη Μήλο.
Η μελέτη του αρχαιολογικού υλικού έδειξε ότι η ολοκληρωτική κατάρρευση των κτισμάτων οφειλόταν σε σεισμό, ενώ ακολούθησε άμεσα η εκ νέου ανοικοδόμηση, όπως αποκάλυψε μια νέα οικοδομική φάση.
ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ
ethnos.gr