Το ''ΤΥΡΙ ΤΗΣ ΠΟΣΑΣ'' ή “ΤΗΣ ΤΥΡGΙΑΣ”. Γράφει ο κ. Β. Χατζηβασιλείου

ΤΟ “ΤΥΡΙ ΤΗΣ ΠΟΣΑΣ” Ή “ΤΗΣ ΤΥΡGΙΑΣ”

Απ’ τα πανάρχαια χρόνια ήταν γνωστή η Κως για την αμπελουργία και την οινοπαραγωγή της, γι αυτό και το νησί πολύ σύντομα φημίσθηκε για τις εκλεκτές ποικιλίες των κρασιών του. «Εύκαρπος δε πάσα οίνω δε και αρίστη καθάπερ Χίος και Λέσβος» θα γράψει για την Κω ο Στράβων. Σε τοπική επιγραφή των αρχών του 2^ου π. Χ. αιώνα διαβάζουμε για «αμπελοστατεύοντες» (δηλ. αμπελουργούς), μια τάξη εργατών της γης που ήταν πολυάριθμη στο νησί, ενώ ξεχώριζαν οι εκλεκτές ποικιλίες του περίφημου «κώιουοίνου» όπως: ο «λευκοκώος» ή «τεθαλαττωμένοςοίνος» δηλ. το ανοιχτόχρωμο ξανθό και πολύ γλυκό κρασί, το αναμεμειγμένο μ’ ελάχιστο θαλασσινό νερό, που επαινέθηκε πολύ απ’ τον Αθήναιο τον Ναυκρατίτη, τον Κάτωνα και τον Πλίνιο και ο «πτελεατικόςοίνος», που αναφέρει ο Θεόκριτος.

Ο Πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης, ο οποίος μας δίνει τις θεραπευτικές ιδιότητες για όλα τα είδη των κρασιών, συμβούλευε τον κόσμο να πίνει το: αυστηρό-μελάντατο (ξηρό-σκουροκόκκινο) και υπόστρυφνο-μελάντατο (στυφό ή μπρούσκο-σκουροκόκκινο) κρασί της γενέτειράς του Κω.

Πλείστες είναι οι μαρτυρίες για τη μεγάλη παραγωγή και εμπορία κρασιού και σταφυλιών του νησιού στο διάβα των αιώνων. Οι ξένοι ταξιδιώτες, που πέρασαν απ’ την Κω τον 17^ο , 18^ο και 19^ο αιώνα, αναφέρονται στους πλούσιους αμπελώνες και στο μυρωδάτο, εξαιρετικής γεύσης και χροιάς κρασί της, τόσο που ένας Άγγλος ταξιδιώτης, ο EllisVeryard, το 1686 δεν δίστασε να ετοιμολογήσει τ’ όνομα COSταυτίζοντας τα γράμματά του με αγγλικές λέξεις, όπως: C=Colour (χρώμα), O= Odour (άρωμα), S= Savour (γεύση)!!!

Απ’ τη λάσπη, λοιπόν, δηλ. το κατακάθι αυτού του υπέροχου κρασιού, οι κάτοικοι παρήγαγαν την περίφημη «πόσα» (λέξη προερχόμενη ίσως από το λατινικό ρήμα possum = μπορώ) ή «τυρgιά» (λέξη προερχόμενη από το ουσιαστικό τρυγία = προϊόντουτρύγου) μέσα στην οποία οι κτηνοτρόφοι του νησιού βύθιζαν τα τυριά και τις μυζήθρες τους, για να μπορούν όχι μόνο να τα διατηρούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αλλά και ν’ απολαμβάνουν τη μοναδική γεύση ενός καταπληκτικού κρασοτυριού, του λεγόμενου «τυριούτηςπόσας» ή «τυριούτηςτυρgιάς».

Αυτό το τυρί της πόσας ή το τυρί της τυρgιάς της Κω επιδιώκει πρόσφατα η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου να κατοχυρώσει και επίσημα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ανάλογη απόφαση. Προς τον σκοπό αυτό επιβάλλεται να υπάρξει η κατάλληλη συνεργασία και ο συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων φορέων (οινοπαραγωγών και κτηνοτρόφων) του νησιού, ώστε ο φάκελος που πρόκειται σύντομα να σταλεί στις Βρυξέλλες να είναι πληρέστατος, για να εξασφαλιστεί έτσι η αποκλειστική κατοχύρωση τόσο του ονόματος, όσο και της ποιότητας του συγκεκριμένου τυροκομικού προϊόντος. Διαφορετικά θα δούμε άλλους να υποκλέπτουν και να οικειοποιούνται αυτή την κατοχύρωση, καθώς το τυρί της πόσας ή της τυρgιάς, που αποτελεί μια παμπάλαιη παραδοσιακή διατροφική συνήθεια των κατοίκων της Κω, θα γίνει επώνυμο προϊόν κάποιας άλλης νησιώτικης περιοχής. Ας μη λησμονούμε πως η αδιαφορία και η αδράνεια είναι οι χειρότεροι σύμβουλοι, ειδικά τώρα που περνάμε τόσο δύσκολες οικονομικές συγκυρίες.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ