Φ. Θαλασσινός: Γίναμε Κάφκα

Η αλήθεια είναι πως όλες αυτές τις μέρες με δαψίλεια παρέχεται ειδησεογραφική κάλυψη των γεγονότων των σχετικών με την οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Πάρα πολλές οι απόψεις, οι προσεγγίσεις. Κάθε δημοσιογράφος ή αρθρογράφος έχει και την δική του γνώμη για το θέμα. Αυτό δείχνει πόσο θολά είναι ακόμη τα νερά και πόσο θα συσκοτιστούν ακόμη περισσότερο. Οι πηγές των διαφόρων ειδήσεων χάνονται στην αχλύ όρων όπως «ανώτερος αξιωματούχος», «κυβερνητικός παράγοντας», «σπουδαίος πολιτικός». Οι πηγές περιγράφονται αλλά δεν κατονομάζονται. Και η δαμόκλειος σπάθη της εμφανιζόμενης ως φερέγγυας άποψης τους περιφέρεται επί δικαίων και αδίκων μέχρι να αποσαφηνιστεί κάπως. Να ψηφιστεί σαν σιβυλλικός νόμος. Απ’ τη στιγμή που όλα είναι ρευστά και τίποτα δεν αποκρυσταλλώνεται σε πολιτική στάση, κανείς δεν μπορεί να κρίνει το ανύπαρκτο επί της ουσίας αντικείμενο του. Είναι αυτό που κάποιοι ταυτίζουν με την πρόταση ότι δεν ξέρουμε τί θα μας ξημερώσει κι εγώ το λέω – σελίδες καφκικού μεγαλείου. Απ’ αυτά τα οξύμωρα παρεισφρέει στη σκέψη πολλών η ιδέα πως ίσως έχουμε να κάνουμε με κάποιον νέο παράλογο ολοκληρωτισμό. Ότι καταλάβατε απ’ την προηγούμενη πενταετία θα είναι το απόσταγμα και της επερχόμενης. Μένουν τα θύματα, αλύτρωτες υπάρξεις στη χοάνη των αγορών του χάους.

***

Στα επονομαζόμενα ως social media παρατηρείται έντονα το φαινόμενο που ο Μισέλ Φουκώ είχε επισημάνει ως το γκροτέσκο πρόσωπο της εξουσίας. Η Μέρκελ, ο Σόιμπλε, η Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο Αλέξης Τσίπρας, ο Βαρουφάκης και άλλοι πολλοί γελοιοποιούνται απ’ την ελληνική κοινωνία με τη χρήση διαφόρων κόλπων. Κυκλοφορούν στο διαδίκτυο πειραγμένες φωτογραφίες των πολιτικών που συνοδεύονται από ξεκαρδιστικές προτάσεις. Ο λαός άφοβα απαξιώνει τα πρόσωπα που εξέλεξε για την άσκηση της εξουσίας. Οι Έλληνες είναι τόσο ευφυείς στην γελοιοποίηση των δημόσιων ταγών όσο πια να γίνονται κατά κάποιο τρόπο καλλιτέχνες της φαυλότητας των ημερών. Κατά τον Φουκώ τέτοιοι κοινωνικοί μηχανισμοί έχουν ως σκοπό να δείξουν ότι η εξουσία είναι αναγκαία και αναπόφευκτη, ότι μπορεί ακριβώς να λειτουργεί με όλη της την αυστηρότητα και στο αποκορύφωμα της βίαιης ορθολογικότητάς της, ακόμη και όταν βρίσκεται στα χέρια κάποιου πραγματικά απαξιωμένου. Προσωπικά πιστεύω ότι η θέση που κρατάνε οι Έλληνες έχει να κάνει με την υποσυνείδητη δήλωση της ανημποριάς τους να παρέμβουνε στα κέντρα εξουσίας προς όφελος του κοινού καλού. Μέσα στο πικρό χιούμορ τους υποβόσκει το παράπονο και είναι συλλογική πια η πεποίθηση πως οι ίδιοι είναι παροπλισμένοι και παραδομένοι στη μοιρολατρία.

ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΦΥΓΗΣ

Υπάρχουν μερικές ποιότητες πίεσης που σε αναγκάζουν σε αυτοεξορία από την πατρογονική σου γη. Μπορεί να ακούγεται αστεία η λέξη «αυτοεξορία» αλλά δεν είναι καθόλου. Το να θες να ζήσεις κάπου και να μην σ’ αφήνουν δεν είναι τίποτα λιγότερο από την εξώθηση στην επιλογή μιας νέας πατρίδας. Ο δραπέτης της κοινωνικής φυλακής συνειδητοποιεί πως κάθε βήμα του προς τον νέο του προορισμό είναι και ένα βήμα χαλάρωσης και ανακούφισης. Και όταν φτάνει στο νέο λιμάνι - έχοντας αλλάξει το παλιό του δέρμα με ένα καινούργιο και διαθέσιμο για να υποδεχτεί νέες αφηγήσεις, σαν κεντήματα δερματοστιξίας βαθιάς ως την ψυχή- αναγαλλιάζει επιτέλους γιατί κουράστηκε να ζει φυλακισμένος σε αβιοτικές ειρκτές κοινωνικών στερεοτύπων που ξεπερνάν κατά πολύ σε σκληρότητα τους νόμους ενός φασιστικού καθεστώτος.

Αν δεν αρέσει στους ανθρώπους αυτό που κάνεις, σε πολιορκούν ευαρεστούμενοι για την χειριστική τους στάση και τα ολέθρια επιγενόμενα της. Όταν βλέπεις ότι η προσωπικότητα σου αποδομείται, εξαρτημένη απ’ την ανταπόκριση των άλλων, δεν υπάρχει περίπτωση να στεριώσει κάτι χωρίς τον συσχετισμό με τους άλλους ή την απόρριψη τους, θα απωλέσεις την αξιοπρέπεια σου, το όποιο κύρος σου και την αυτοεκτίμηση σου. Θα διαλυθείς. Έρμαιο των ετεροπροσδιορισμών και παρά τη δύναμη που διαθέτεις δεν θα τα καταφέρεις. Ο κλοιός σε τέτοιες περιπτώσεις είναι δυσανεκτικός. Μην αφήσεις κανέναν να σε περιάγει σε ύδατα αχαρτογράφητα και επικίνδυνα. Γυρνάς την πλάτη με όσο πιο εκκωφαντικό τρόπο γίνεται και τους χαρίζεις ανταποδοτικά την εξαφάνιση σου. Κάποτε θα καταλάβουν, θα σε αποζητούν. Πρόσεξε μην ξεχάσεις. Να συγχωρέσεις αλλά να μην ξεχάσεις. Αν βρεθείς ανάμεσα τους πάλι τα ίδια θα αντιμετωπίσεις. Είναι το έθος τους , είναι πια ανακλαστική η ανθρωποκτόνα συμπεριφορά τους. Φύγε αγαπημένε φίλε κι εγώ θα σ’ ακολουθήσω και θα σε στηρίξω με τα ποιήματα μου.

Μην νιώθεις ενοχές για την οργή σου. Είναι ένα συναίσθημα που σου ανήκει και στην περίπτωση της φυγής ταυτίζεται απόλυτα με το δίκιο. Με το δικό σου αλλά και των απανταχού υποταγμένων. Φλέγεσαι ολόκληρος από αυτή τη δίκαιη οργή. Μην λυπηθείς κανένα. Άσε τη φλόγα σου ελεύθερη. Τρομάζει όσους ενεπλάκησαν μαζί σου σε κακοποιητικές σχέσεις. Δείξε τους την μεγαλοσύνη σου μέσα απ' τη φωτιά σου. Κι αφού τους φανερώσεις πόσο δίκαιος και αποφασιστικός υπήρξες... φύγε αλώβητος! Άσε τους μόνο την στάχτη όσων έκαψαν οι πύρινες γλώσσες σου: τις γαμημένες προστακτικές τους, την διάθεση τους να σε λογοκρίνουν, την αιχμαλωσία του σώματός σου.