Η Νίσυρος ετοιμάζεται να εορτάσει την Παναγία τη Σπηλιανή. Φωτογραφίες

Φωτογραφίες – Ρεπορτάζ από την Νίσυρο για το amen.gr: Σταύρος Ν. Ορσάρης – Βασίλειος Δ. Γεωργιόπουλος

Άρχισαν οι προετοιμασίες για τον εορτασμό του λεγόμενου «Πάσχα του Καλοκαιριού» στη Νίσυρο. Το Μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιανής όπου αποτελεί το κέντρο των εορταστικών εκδηλώσεων του νησιού είναι έτοιμο να υποδεχτεί τους χιλιάδες προσκυνητές από όλη την Δωδεκάνησο και την Ελλάδα γενικότερα. Ήδη στο νησί έχουν φτάσει από την Αμερική και όχι μόνο απόδημοι Νισύριοι για να συμμετέχουν και αυτοί στην γιορτή της Παναγιάς τους.

Στους ξενώνες φιλοξενίας της Μονής φιλοξενούνται οι «εννιαμερίτισες» από τα γύρω νησιά, τα σκαλιά και το καμπαναριό σημαιοστολίστηκαν. Ο χώρος του πανηγυριού η λεγόμενη «τράπεζα της Παναγιάς» το προαύλιο του Ζωσημοπούλιου, ετοιμάζεται για την προσφορά του φαγητού την παραμονή και την κυριόνυμη μέρα.

Οι παρακλήσεις ξεκίνησαν στις 6 Αυγούστου μέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος όπου ξεκινάει και επίσημα το «νιάμερο» και ολοκληρώθηκαν με την τελευταία παράκληση στις 13 Αυγούστου.

Την Παρασκευή 8 Αυγούστου στον Παρακλητικό κανόνα χοροστάτησε ο Μητροπολίτης μας κ. Ναθαναήλ όπου έφτασε στο νησί μας για να συμμετέχει και αυτός με τη σειρά του στις ακολουθίες.

Παραμονή της εορτής θα τελεστεί Μέγας και Πανηγυρικός Εσπερινός την επόμενη μέρα θα τελεστεί ο Όρθρος, Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και στη συνέχεια η ευλόγηση των κολλύβων καθώς και η μεγάλη λιτανεία της ιεράς εικόνας της Παναγίας στους δρόμους και τα σοκάκια του Μανδρακίου. Όπως και κάθε χρόνο έτσι κε φέτος των ακολουθιών θα προεξάρχει ο Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ όπου ευλαβείται ιδιαίτερα την Παναγία τη Σπηλιανή και κάθε φορά που του δίνεται η ευκαιρία επισκέπτεται τη Μονή για προσκύνημα. Την γενικότερη ευθύνη της οργάνωσης του πανηγυριού έχει επωμιστεί ο Ηγούμενος της Μονής π. Στέφανος Καλλιστής με τα μέλη της μοναστηριακής επιτροπής μαζί με ένα μεγάλο αριθμό από εθελοντές όπου πραγματοποιούν το «τάμα»τους στην Παναγιά.

Παραμονή της εορτής θα πραγματοποιηθούν αρκετά δρομολόγια από τα γύρω νησιά και ιδιαίτερα από την Κω για προσκύνημα και πληροφορίες για όσους ενδιαφέρονται μπορούν να απευθυνθούν σε τουριστικά πρακτορεία.

Αξίζει να σημειωθεί τέλος ότι κατά τη διάρκεια της πανηγύρεως θα συγκεντρώνονται φάρμακα σε συνεργασία με την "ΑΠΟΣΤΟΛΗ" τον Φιλανθρωπικό οργανισμό της Εκκλησίας της Ελλάδος για δεύτερη συνεχεί χρονιά.

Σύντομο ιστορικό της Μονής

Το μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιανής στη Νίσυρο αποτελεί το λατρευτικό κέντρο του νησιού καθώς και ολόκληρης της Δωδεκανήσου. Η ονομασία της μονής οφείλεται στο γεγονός ότι το καθολικό είναι σπηλαιώδης ναός που είχε χρησιμοποιηθεί ως αχυρώνας. Το μοναστηριακό συγκρότημα που στέκει πάνω σε ένα βράχο ύψος περίπου 30 μέτρων από τη θάλασσα, που οι Νισύριοι ονομάζουν «οξό».

Σχετικά με την δημιουργία της μονής η παράδοση αναφέρει ότι κάποιος βοσκός μια μέρα που έβοσκε το κοπάδι του λίγο πριν τα λουτρά είδε πάνω σε έναν βράχο σαν κάτι να φωτίζει . Τότε πήγε κοντά για να δει τι βρίσκεται στο σημείο εκείνο. Με έκπληξη του διαπίστωσε ότι ήταν ένα μικρό εικόνισμα της Παναγιάς. Τότε το μετέφερε στον ναό της Ποταμίτισσας. Η περιοχή από τότε ονομάζεται <<βρετού>> ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο . Το άλλο πρωί όταν πήγαν στην εκκλησία ανακάλυψαν ότι δεν βρισκόταν στη θέση της οπότε άρχισαν να ψάχνουν. Τελικά το βρήκαν πάνω στο <<οξό>> όπου και μετά από λίγα χρόνια άρχισαν να χτίζουν το μοναστήρι. Αυτό το εικονισματάκι βρίσκεται σύμφωνα με την παράδοση στο δεξί χέρι της εικόνας της Παναγίας.

Δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε την ακριβή χρονολογία ίδρυσης της μονής. Η παλαιότερη τεκμηριωμένη χρονολογία που αναφέρεται στη μονή είναι το 1600 όπως προκύπτει από σφραγίδα εγγράφου που έχει χαθεί. Παρόλα αυτά στο καθολικό της μονής υπάρχουν τμήματα μεσοβυζαντινού τέμπλου καθώς και αμφίγραπτη εικόνα της Παναγίας στον τύπο της Οδηγήτριας και του Αγίου Νικολάου που μπορεί να χρονολογηθεί στο τελευταίο τέταρτο του 14^ου αιώνα.

Η πρόσβαση στη μονή γίνεται από τον κεντρικό δρόμο της γειτονιάς του Λαγκαδιού, κοντά στο ναό της Ποταμίτισσας, από όπου ξεκινούν τα 130 σκαλιά που οδηγούν στη μονή. Για να μπει κανείς στο ναό διασχίζει έναν μακρύ διάδρομο και μετά μερικά σκαλιά οδηγούν τον επισκέπτη στον κυρίως ναό που είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και το παρεκκλήσιο στην δεξιά μεριά είναι αφιερωμένο στον Άγιο Χαράλαμπο. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο του 1725 όπως μας πληροφορεί η επιγραφή που βρίσκεται πάνω από το παραπόρτι του ιερού. Οι εικόνες που βρίσκονται στο τέμπλο είναι ο Χριστός, η Παναγία, η Κοίμηση της Θεοτόκου και ο Άγιος Χαράλαμπος.

Το πανηγύρι της μονής γίνετε στις 15 Αυγούστου. Εννέα μέρες πριν φτάνουν από τα γύρω νησιά γυναίκες οι λεγόμενες «εννιαμερίτισες» όπου μένουν στη μονή. Καθημερινά κάνουν 300 μετάνοιες και ψάλλουν το μοιρολόι της Παναγίας καθώς και διάφορε αυτοσχέδια «τραγούδια». Οι γυναίκες αυτές διακονούν τη μονή και παραμονή του πανηγυριού ετοιμάζουν το κόλλυβο της Παναγίας. Μετά τον εσπερινό σερβίρονται ρεβίθια σε όλους τους προσκυνητές. Την μέρα του πανηγυριού μετά την λειτουργία λιανεύεται η εικόνα της Παναγίας μέχρι την αυλή του Ζωσιμοπούλειου όπου γίνεται και το πανηγύρι και μοιράζεται το κόλλυβο. Το μεσημέρι επιστρέφει η εικόνα πίσω στο μοναστήρι. Το βράδυ λαμβάνει χώρα η λεγόμενη «κούπα της Παναγιάς» όπου η πρώτη γυναίκα που σέρνει το χορό κρατά μια κούπα όπου ρίχνουν μέσα χρήματα οι πανηγυριστές ώστε να συγκεντρωθεί ένα ποσό για την ενίσχυση του έργου της μονής.

Φωτογραφικό Υλικό