Το Έθιμο της «μπουλιστρίνας» και τα κώτικα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς

Το Έθιμο της «μπουλιστρίνας» και τα  κώτικα  κάλαντα  της Πρωτοχρονιάς

Ένα από τα έθιμα που διατηρείται ακόμα και σήμερα στην  Κω  την Πρωτοχρονιά είναι αυτό της «μπουλιστρίνας». Τα μικρά παιδιά την πρώτη μέρα του χρόνου επισκέπτονται τους συγγενείς (γιαγιάδες, παππούδες, θείους, νονούς) και παίρνουν από αυτούς χρηματικό ποσό εν είδει δώρου το οποίο ονομάζεται μπουλιστρίνα.Μερικές δεκαετίες παλιότερα, η « μπουλιστρίνα» ήταν το μόνο δώρο που έπαιρναν τα παιδιά την Πρωτοχρονιά.(Ετυμολογία από το λατινικό strena (στα λατινικά σημαίνει αίσιος οιωνός, αλλά και δώρο της πρωτοχρονιάς, ή «επινομίς» όπως το έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες -κοινώς μπουναμάς). Η ονομασία στρίνα διασώθηκε μέχρι σήμερα κατά τόπους, μπουλιστρίνα, (από το «καλή strena», bona strena) 

Σε χωριά της Κω οι νοικοκυρές σηκώνονται πολύ πρωί την πρωτοχρονιά,  πριν βγει ο ήλιος και φέρνουν το αμίλητο  νερό, το λένε αμίλητο, γιατί καθώς το φέρνουν δεν μιλάνε καθόλου. Ρίχνουν στις τέσσερις γωνιές του σπιτιού νερό και καρύδια και εύχονται "όπως τρέχει το νερό να τρέχει το καλό, χίλιες κότες και  ένας πετεινός". Σε όλα τα νησιά προσέχουν πολύ το «ποδαρικό» και δίνουν σημασία στο ποιός θα πατήσει πρώτος το δεξί του πόδι στο κατώφλι του σπιτιού, για να φέρει «γούρι» στη νέα χρονιά. Επίσης, πολλές γυναίκες στην Κω  κρατώντας μια στάμνα πήγαιναν το πρωί της πρωτοχονιάς στην κεντρική βρύση του χωριού για να γεμίσουν τη στάμνα και να πλύνουν τα πόδια τους με κρύο νερό  για να  έχουν καλή υγεία όλο το χρόνο, αλλά και για να δουν ποιο πρόσωπο θα συναντούσαν πρώτο μπροστά τους για να δούνε πως θα κυλήσει η χρονιά.  

 Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά της Κω  ψάλλουν εκτός από τα γνωστά στο πανελλήνιο κάλαντα: «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψιλή μου δεντρολιβανιά…» και τα   κώτικα κάλαντα:

Εις αυτό το Νέον Έτος Βασιλείου εορτή,

ήρθα να σας χαιρετήσω με την πρέπουσα ευχή.

Εύχομαι, λοιπόν, να ζείτε πολλούς χρόνους ευτυχείς,

τον Βασίλειο τον Μέγα να’ χετε συνδρομητή.

Κι όσους έχετε στα ξένα να δεχθείτε με καλό,

με υγεία κι ευτυχία τον Θεό παρακαλώ.

 Την Πρωτοχρονιά στην  Κω συνηθίζουν να φτιάχνουν τον «μπακλαβά» από φύλλα ζύμης που ανοίγουν με το «πιτθαριδόξυλο» (για ένα καλό σινί μπακλαβά οι γυναίκες άνοιγαν έως και δώδεκα ώρες φύλλο) και τα απλώνουν στο ταψί με σησάμι καβουρδισμένο και καρύδι ή αμύγδαλο. Οι οικογένειες, που έχουν κορίτσια αρραβωνιασμένα και τα πλουσιόσπιτα κάνουν δυο ταψιά μπακλαβά, τον «καλό» δηλ. το μεγάλο ταψί με αμύγδαλο και τον «κέλη» δηλ. το παρακατιανό μικρό ταψί με σησάμι ή καρύδι. Παραδοσιακό πρωτοχρονιάτικο κώτικο γλυκό είναι και οι "σαρμουσάες",παρόμοιο με τον μπακλαβά. Γίνεται με χειροποίητο φύλλο και σησάμι.

ADVERTORIALS